حاکمیت شرکتی چیست؟
حاکمیت شرکتی (Corporate governance) سازوکارها، فرایندها و روابطی است که بوسیله آن شرکتها کنترل شده و عملیات آنها اجرایی میشود. به دیگر سخن راهبری شرکتی ساختار قوانین، عملیات و فرایندهای مورد استفاده برای هدایت و مدیریت سازمان است. هیات مدیره سازمان اولین و اصلیترین نیرویی است که راهبری شرکت را تحت تاثیر قرار میدهد.
حاکمیت شرکتی در سطح ابتدایی با مسائلی مواجه است که از تفکیک مالکیت و ادارهی شرکت ناشی میشود، اما این مفهوم فراتر از آن است که فقط رابطهای شفاف بین مدیران و سهامداران برقرار کند. حاکمیت شرکتی، شامل مجموعهای از روابط بین مدیریت شرکت، هیئت مدیره، سهامداران و ذینفعان دیگر است. علاوهبرآن، ساختاری ارائه میکند که از طریق آن، اهداف شرکت، ابزار دستیابی به آن، اهداف و نظارت بر عملکرد شرکت تعیین میشود. دلیل اساسی استفاده از حاکمیت شرکتی، نظارت بر بخشی از شرکت است که کنترلِ دارایی سهامداران و سرمایهگذاران را برعهده دارد.
حاکمیت شرکتی عبارت است از مسئولیتها و شیوههای بکار برده شده هیات مدیره و مدیران موظف، با هدف مشخص کردن مسیر راهبردی که ضامن دستیابی به هدفها، کنترل ریسکها و مصرف منابع باشد. شفافیت، پاسخگویی و افشای کافی سه عنصر اصلی در این حوزه از مباحث تئوریهای مدیریت هستند. بنابراین میتوان نتیجه گرفت حاکمیت شرکتی مجموعه سازوکارهایی است که به تایید رفتار منصفانه و درست با همه ذینفعان و به تقویت شفافیت و پاسخگویی کمک میکند.
حاکمیت شرکتی، شامل مجموعهای از روابط این بین مدیریت شرکت، هیأت مدیره، سهامداران و ذی نفعان دیگر است. علاوه بر آن، ساختاری ارائه میکند که از طریق آن، اهداف شرکت، ابزار دستیابی به آن، اهداف و نظارت بر عملکرد شرکت تعیین میشود. این مقوله در واقع نشان میدهد چگونه میتوان یک سازمان را هدایت کرد بدون آنکه منافع ذینفعان نادیده گرفته شود و از سوی دیگر اختیارات مدیران هم زیرپا گذاشته نشود.
مراحل اصلی حاکمیت شرکتی چیست؟
مراحل اصلی حاکمیت شرکتی اثربخش عبارت است از: نظارت، ایجاد انگیزش، تفویض و فروش سهام توسط سهامداران. این مراحل نقش تعیین کننده ای در اجرای حاکمیت شرکتی دارد و باید بدان اهمیت ویژه ای داشت تا بتوان فرایند حکمرانی شرکتی را به نحو احسن در سازمان ها اجرا نمود. شرکت سرمایه گذاری فنی و مهندسی مشانیر(سهامی عام) نیز در این راستا با درنظر گرفتن مجموعه قوانین و مقررات ابلاغی سازمان بورس و اوراق بهادار، اقدام به ایجاد سه کمیته ذیل نموده است :